Olej opałowy jest paliwem ciekłym, które uzyskuje się w procesie rafinacji ropy naftowej. Stosuje się go do ogrzewania domów prywatnych, budynków firmowych i biurowców , w spółdzielniach mieszkaniowych, elektrociepłowniach oraz w zakładach przemysłowych, gdzie wykorzystywany jest do celów produkcyjnych i technologicznych. Oleje opałowe są też wykorzystywane przez rolników oraz na statkach. Najprostsza klasyfikacja olejów dzieli je na lekkie, średnie i ciężkie. Każdy z nich ma odmienne właściwości i zastosowanie.

Podziału olejów opałowych dokonuje się głównie ze względu na ich gęstość i zawartość siarki, ale różnią się one od siebie też takimi właściwościami jak temperatura zapłonu czy krzepnięcia oraz wartość opałowa. Najgęstsze są oleje ciężkie, zawierają one też najwięcej siarki. W przeciwieństwie do olejów średnich zapalają się w niższej temperaturze, szybciej też krzepną. Uśrednione parametry olejów średnich i ciężkich wyglądają następująco:

Olej opałowy średni – jego średnia gęstość mieści się w przedziale 0,85 – 0,89g/cm³. Charakteryzuje się on temperaturą zapłonu 125°C, a krzepnie poniżej -11°C. Zawiera 0,45% siarki, a jego wartość opałowa to 42,7 MJ/kg.

Olej opałowy ciężki to paliwo o gęstości powyżej 0,89/cm³. Zapala się już w 85°C, a krzepnie przy        -6°C. Ze wszystkich olejów opałowych zawiera najwięcej siarki – około 2,3%. Jego wartość opałowa to 40,9 MJ/kg.

Zastosowanie oleju opałowego średniego i ciężkiego

Do użytku  przez osoby prywatne w przydomowych kotłowniach, najczęściej stosuje się lekki olej opałowy, który jest najbezpieczniejszy i nie wymaga zaawansowanej technologii. Oleje średnie i ciężkie znajdują bardziej specjalistyczne zastosowanie, a ich używanie wymaga wiedzy i odpowiednich warunków spalania, a także przestrzegania stosownych procedur bezpieczeństwa . Używa się ich przede wszystkim jako paliwo do kotłów parowych, pieców przemysłowych i technologicznych. Stanowią one paliwo w różnego rodzaju instalacjach przemysłowych. Są niezbędne w  elektrociepłowniach, zakładach produkcyjnych czy przetwórczych. Mogą też znajdować zastosowanie w gospodarstwach rolnych, firmach budowlanych, zdarza się też, że są wykorzystywane jako paliwo żeglugowe.

Zasadniczy podział olejów opałowych na lekkie, średnie i ciężkie jest podstawowym rozróżnieniem tych substancji. Jednak nawet oleje zaliczane do tej samej grupy mogą się w bardzo znaczący sposób różnić miedzy sobą pod względem fizycznym i chemicznym.